Is belijdenis doen bijbels?
Is belijdenis doen bijbels?
In veel traditionele kerken is het de gewoonte dat gemeenteleden belijdenis afleggen van hun geloof. Feitelijk kan hier weinig op tegen zijn natuurlijk. Uiteraard is het mogelijk te discussiëren over de inhoud van de geloofsbelijdenis, maar dat is in dit geval niet zo relevant.
Belijden waar we in geloven, doen we feitelijk iedere dag als we wandelen met God. Deze vorm van belijden doen we met ons hart. Soms zijn er ook situaties waarin we openlijk voor ons geloof uit moeten komen. Dan belijden we met onze mond wat er in ons hart zit.
In de bijbel komt belijdenis wel degelijk voor, maar wel in een andere vorm dan het belijdenissacrament zoals gebruikt wordt in veel traditionele kerken. Hiermee wil ik niet zeggen dat deze belijdenis verkeerd is, belijden is goed, maar de methode is een menselijke inzetting. Kijken we nu naar de bijbel, vind ik persoonlijk de belijdenis van Petrus tijdens het verblijf van de Here Jezus op aarde een erg mooie belijdenis.
13 Toen Jezus in het gebied van Caesarea Filippi kwam, vroeg hij zijn leerlingen: ‘Wie zeggen de mensen dat de Mensenzoon is?’ 14 Ze antwoordden: ‘Sommigen zeggen Johannes de Doper, anderen Elia, weer anderen Jeremia of een van de andere profeten.’ 15 Toen vroeg hij hun: ‘En wie ben ik volgens jullie?’ 16 ‘U bent de messias, de Zoon van de levende God,’ antwoordde Simon Petrus. 17 Daarop zei Jezus tegen hem: ‘Gelukkig ben je, Simon Barjona, want dit is je niet door mensen van vlees en bloed geopenbaard, maar door mijn Vader in de hemel.(Mattheüs 16 vers 13 t/m 17)
Achter dit gedeelte uit de bijbel schuilt een enorme inhoud. Vooral om wat er staat in vers 17. Petrus kon zonder goddelijk ingrijpen niet weten dat de Here Jezus de zoon van God is. Dit betekent nogal wat. Nadat de discipelen de Heilige Geest hadden ontvangen zijn ze direct begonnen met het verspreiden van deze wijsheid. Vrijwel iedereen, zelfs atheïsten weten nu dat Jezus de zoon van God is. Wij kunnen dit dus wel weten uit vlees en bloed, maar wat vers 17 aangeeft is dat we het niet kunnen geloven door vlees en bloed. We kunnen het ware geloof slechts op geestelijke wijze ontvangen. In ons hart dus. Een echte belijdenis leggen we dus af in ons hart. Vanuit ons hart komt het in onze mond.
Heeft een openbare geloofsbelijdenis veel waarde?
Nu is de vraag hoeveel waarde een openbare geloofsbelijdenis voor de gemeente heeft. Er zijn genoeg mensen die worden grootgebracht in een christelijk gezin. Vaak wordt aangenomen dat deze mensen geloofsbelijdenis af gaan leggen volgens het sacrament van de kerk. Of het nou een vrijwillige keuze van deze mensen is of niet even buiten beschouwing gelaten, feit is dat er vaak sociale druk aanwezig is om het geloof te belijden. Komt de belijdenis dan echt werkelijk altijd uit het hart?
Belijdenis en doop staan bij elkaar. Dit is niet zonder reden. Als ik kijk naar het belijdenisritueel in veel kerken, dan herken ik veel van de doop zoals beschreven in de bijbel. De bijbel schrijft eerst geloven, dan gedoopt worden. De belijdenis is eigenlijk hetzelfde. Eerst geloven, dan belijden. Wellicht is het erg kort door de bocht om dit te stellen, maar in kerken waar kinderdoop en belijdenis gelden, kan je haast wel de conclusie trekken dat men de doop i.p.v. de besnijdenis heeft gezet en de belijdenis i.p.v. de doop. Nu zijn er ook veel kerken waar de volwassendoop wordt bedreven, waar men de kinderen opdraagt. Of dit een goed, of verkeerd gebruik is laat ik in het midden, maar we zouden hierover kunnen zeggen dat men het opdragen i.p.v. de kinderdoop bedrijft.
Belijdenis doen is een traditie. Deze is wel gefundeerd op bijbelse teksten, want belijden komt op diverse plaatsen in de bijbel voor. Alleen nergens lezen we dat dit een ritueel behoort te zijn. Als je deze traditie met succes doorloopt, behoor je bij veel kerken tot de ware gelovigen. Persoonlijk vraag ik me af of de al dan niet aangeleerde belijdenis van een persoon, werkelijk een goed meetpunt is om het geloof van de persoon te toetsen. Ik geloof zelfs niet dat vlees en bloed het geloof van een ander kunnen toetsen. Dit kan alleen vanuit de Heilige Geest. De Heilige Geest kijkt naar het hart van een persoon. Alleen in het hart kan een waar geloof gevonden worden.
Doop, belijdenis, opdragen van kinderen
Doop, belijdenis, opdragen van kinderen. Een ingewikkelde materie. Zeker als we hier niet over na kunnen denken zonder in onze gedachten de tradities los te laten waarin wij groot zijn gebracht. Is de manier waarop gedoopt wordt werkelijk belangrijk genoeg om van kerk te veranderen? Ik durf het niet te zeggen. Enerzijds zeg ik dat als de kerk door haar traditie niet de juiste manier van dopen toepast, de traditie dus blijkbaar belangrijker is dan de wil van God. Dit betekent dat de kerk in de eerste plaats bezig is haar traditie te vereren en staat God op een latere plaats. Anderzijds kunnen mensen ook tradities te goedertrouw uitvoeren en bezitten wel het ware geloof. Een kanttekening hierbij is dat indien je het ware geloof bezit, je ook de bijbel aandachtig leest en bestudeerd. Toch is het erg moeilijk om denkpatronen los te laten die jaren als een groot goed werden beschouwd.
Veroordelen is makkelijker dan helpen. Switchen van kerk is makkelijker dan je met liefde en Gods hulp inzetten iets te veranderen. Hier zit eigenlijk het antwoord. Lijdzaam in de kerk blijven zitten en beseffen dat sommige zaken niet zijn zoals God het wil is een erg slappe houding. Dit is beslist niet wenselijk. Ruzie maken en wellicht een nieuwe kerkscheuring veroorzaken is uiteraard helemaal niet wat God wil, al zijn hierop uitzonderingen. Als de kerk niet de wil van God doet en niet wil veranderen, dan is het de vraag of de kerk de liefde van God wel heeft. Indien dit absoluut niet het geval is, is het wellicht beter als de kerk scheurt en hiermee een deel van de gemeente de mogelijkheid heeft te kiezen voor een kerk die dit wel heeft. Wees hier erg voorzichtig mee. Alleen God kan vertellen of hij dit wil. Handelen uit eigen initiatief is absoluut verkeerd.